Với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và nền tảng số, việc quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh này ngày càng trở nên cấp thiết. Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý và đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế, Luật số 56/2024/QH15 đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế 2019. Trong đó, những quy định mới liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử và nền tảng số đã được đưa ra, đặc biệt là trách nhiệm đăng ký thuế, khai thuế và nộp thuế của các nhà cung cấp trong và ngoài nước, cũng như hộ, cá nhân kinh doanh trên các nền tảng này.

1. Trách nhiệm thuế của nhà cung cấp nước ngoài

Theo quy định mới, đối với nhà cung cấp nước ngoài thực hiện hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số hoặc cung cấp dịch vụ khác tại Việt Nam, nhà cung cấp có nghĩa vụ trực tiếp hoặc ủy quyền để thực hiện:

• Đăng ký thuế tại Việt Nam.
• Khai thuế theo quy định của Bộ Tài chính.
• Nộp thuế đầy đủ vào ngân sách nhà nước.

Quy định này giúp tăng cường quản lý thuế đối với các doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam mà không có cơ sở thường trú, đảm bảo công bằng với các nhà cung cấp trong nước.

2. Trách nhiệm của tổ chức quản lý sàn thương mại điện tử và nền tảng số

Quy định pháp luật mới đã nhấn mạnh vai trò của các tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử và các nền tảng số, theo đó các tổ chức này (bao gồm cả trong nước và nước ngoài) có chức năng thanh toán hoặc hoạt động kinh tế số khác cần thực hiện: Khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử. Với cách thức quản lý này, phía cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm soát từ nguồn chi trả thu nhập, cách thức này tương tự như việc quản lý thu nhập của các nhà thầu nước ngoài khi có phát sinh doanh thu tại Việt Nam.

Vậy thách thức nào đặt ra cho các doanh nghiệp quản lý sàn thương mại điện tử, chúng tôi cho rằng điều đầu tiên là bộ máy vận hành của các doanh nghiệp này sẽ tăng thêm về nhân sự để có thể kiểm soát cũng như thay mặt các bên kinh doanh trên sàn để thực hiện các nghĩa vụ tài chính với cơ quan quản lý thuế. Điều đó cũng vô hình trung kéo theo việc gia tăng chi phí vận hành chung cho doanh nghiệp và sàn thương mại điện tử, nội bộ các doanh nghiệp cũng sẽ cần lưu ý đến việc xây dựng các quy chế, quy trình làm việc với các bên kinh doanh trên sàn, các hợp đồng giao dịch hiện tại sẽ phải lưu ý về điều khoản khấu trừ lại nghĩa vụ thuế trước khi chi trả bất kỳ khoản doanh thu nào cho bên kinh doanh trên sàn.

Trong thời gian tới các văn bản hướng dẫn sẽ được ban hành, và chúng tôi cho rằng sẽ giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn những nghĩa vụ nào mà doanh nghiệp sẽ phải thực hiện thay cho các cá nhân, tổ chức kinh doanh trên sàn thương mại điện tử hoặc thông qua các kênh kinh doanh số, các ứng dụng…, và từ đó doanh nghiệp cũng nắm được phạm vi trách nhiệm của mỗi bên.

3. Nghĩa vụ thuế đối với hộ và cá nhân kinh doanh

Trong trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên các nền tảng số không thuộc đối tượng được khấu trừ và nộp thuế thay, họ có trách nhiệm tự thực hiện: (i) Đăng ký thuế với cơ quan thuế (ii) Khai thuế và nộp thuế theo quy định pháp luật. Quy định này tạo ra khung pháp lý rõ ràng để hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế của mình, đồng thời hạn chế tình trạng trốn thuế trong hoạt động thương mại điện tử.

Việc sửa đổi và bổ sung các quy định, đặc biệt trong Luật Quản lý thuế 2019, về hoạt động kinh doanh thương mại điện tử và nền tảng số, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thích ứng của hệ thống pháp luật Việt Nam với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số. Những thay đổi này mang lại nhiều tác động tích cực, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy sự minh bạch, công bằng trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Trước hết, một trong những tác động nổi bật của quy định mới là tăng cường quản lý thuế, từ đó hạn chế tình trạng thất thu ngân sách nhà nước. Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh chóng với nhiều giao dịch xuyên biên giới khó kiểm soát, các biện pháp mới được kỳ vọng sẽ cải thiện hiệu quả giám sát, đảm bảo các nghĩa vụ tài chính được thực hiện đầy đủ. Đồng thời, các quy định này còn hướng tới việc tạo ra sân chơi bình đẳng giữa các nhà cung cấp nước ngoài và trong nước. Điều này giúp giảm thiểu tình trạng bất cân xứng trong cạnh tranh, khi các nhà cung cấp nước ngoài trước đây thường ít chịu sự giám sát chặt chẽ hơn so với các doanh nghiệp trong nước.

Một điểm quan trọng khác là các quy định này sẽ nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về thuế của các tổ chức, hộ kinh doanh và cá nhân hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử. Việc tuân thủ nghiêm túc các quy định thuế không chỉ góp phần đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp của hoạt động kinh doanh mà còn giúp các doanh nghiệp xây dựng uy tín và phát triển bền vững trong môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực, các tổ chức và cá nhân liên quan cũng cần chủ động nắm bắt và thích nghi với các quy định mới. Việc chậm trễ hoặc không tuân thủ có thể dẫn đến những rủi ro pháp lý không đáng có, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Các nhà cung cấp nước ngoài, tổ chức quản lý sàn giao dịch và cá nhân kinh doanh cần đảm bảo hiểu rõ và thực hiện đúng các quy định mới để duy trì tính hợp pháp và ổn định trong hoạt động kinh doanh.

Nhìn chung, những sửa đổi này không chỉ khẳng định nỗ lực của Việt Nam trong việc điều chỉnh chính sách phù hợp với sự thay đổi của kinh tế số, mà còn tạo ra cơ hội để nâng cao chất lượng quản lý, thúc đẩy sự phát triển công bằng và minh bạch trong lĩnh vực thương mại điện tử. Sự phối hợp giữa cơ quan quản lý và các bên liên quan trong việc hướng dẫn, hỗ trợ thực thi quy định sẽ là yếu tố quan trọng đảm bảo hiệu quả của các chính sách mới trong thực tiễn.

Thời gian viết bài: 18/12/2024

Bài viết ghi nhận thông tin chung có giá trị tham khảo, trường hợp bạn mong muốn nhận ý kiến pháp lý liên quan đến các vấn đề mà bạn đang vướng mắc, bạn vui lòng liên hệ với Luật sư của chúng tôi theo email info@cdlaf.vn

Bạn có thể tham thảo thêm:

• Hợp đồng hợp tác kinh doanh, những rủi ro pháp lý cần biết
• Tổng hợp quy định pháp lý mới nhất của trang thông tin điện tử tổng hợp
• Điều kiện và trình tự thủ tục để xin cấp Giấy phép kinh doanh trò chơi điện tử
• Chuyển giao quyền điều hành, những lưu ý về pháp lý dành cho đại diện pháp luật mới