Tổng cục Thuế cho biết, các hình thức hóa đơn điện tử thông thường triển khai trong thời gian qua chưa đáp ứng tốt cho một số hoạt động kinh doanh trực tiếp đến người tiêu dùng, có thời gian hoạt động thường xuyên, liên tục, giá trị từng hóa đơn không nhiều nhưng số lượng hóa đơn rất lớn như: hoạt động kinh doanh ăn uống, nhà hàng, khách sạn, dịch vui chơi giải trí, siêu thị… Vì vậy, ngành Thuế đã xây dựng giải pháp và chính thức vận hành hệ thống hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ ngày 15/12/2022.

Áp dụng hóa đơn điện tử là nhiệm vụ trọng tâm

Chiều 03/2, Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị triển khai giải pháp hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền đối với một số hoạt động kinh doanh cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng. Tham dự hội nghị có đại diện lãnh đạo Bộ Công an, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Tư pháp, Bộ Công thương…

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đánh giá, thực hiện chiến lược phát triển ngành Thuế với sứ mệnh chuyển qua tài chính số, trong những năm qua, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế đã triển khai thực hiện các ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thuế. Đặc biệt năm 2022, ngành Tài chính đã triển khai HĐĐT toàn quốc từ ngày 1/7/2022; ra mắt cổng thông tin điện tử thu thuế sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.

Đến nay đã có 42 tập đoàn nước ngoài đã nộp thuế, năm 2022 thu được 3.000 tỷ đồng; trong tháng đầu năm 2023 thu được 1.800 tỷ đồng. Đồng thời, ngành đã triển khai đấu tranh chống gian lận thuế trong chuyển nhượng bất động sản, chuyển giá, trốn thuế. Nhờ đó, kết quả thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022 đạt và vượt dự toán thu 400 nghìn tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương là 195 nghìn tỷ đồng. Đây là một thành tựu nổi bật chưa từng có từ trước tới nay.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, với đạo lý luôn tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hỗ trợ hộ kinh doanh, thúc đẩy nền kinh tế phát triển, trên tinh thần phải đảm bảo công bằng là có phát sinh thì phải nộp thuế.

Bộ trưởng cho rằng, một hàng hóa bán lẻ không có hóa đơn hay không lấy hóa đơn sẽ ảnh hưởng đến vấn đề thu ngân sách nhà nước (NSNN). Chính vì vậy, Bộ Tài chính đã tổ chức hội nghị, mời Bộ Công an, Bộ Công thương… tham dự để bàn giải pháp triển khai thực hiện. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, việc triển khai áp dụng HĐĐT là nhiệm vụ trọng tâm của ngành Tài chính trong chương trình chuyển đổi số. Trong thời gian tới, Bộ Tài chính rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, phối hợp, chỉ đạo của các ngành, các cấp, đặc biệt là lãnh đạo các tỉnh, thành phố để thực hiện thành công HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

3 nhóm giải pháp áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền

Báo cáo tại hội nghị, ông Đặng Ngọc Minh – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, cho biết từ ngày 1/7/2022, HĐĐT đã được triển khai trên toàn quốc đối với các doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Kết quả tính đến ngày 31/1/2023, số lượng HĐĐT cơ quan thuế đã tiếp nhận và xử lý là 2,838 tỷ HĐĐT (trong đó 753,46 triệu HĐĐT có mã và 2,085 tỷ HĐĐT không mã).

Riêng kết quả triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền trong hơn 1 tháng kể từ thời điểm chính thức vận hành từ ngày 15/12/2022, đến nay đã có 62/63 cục thuế báo cáo kế hoạch triển khai giai đoạn 1 (đến hết tháng 3/2023), với tổng số người nộp thuế sẽ triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền là 3.943 cơ sở kinh doanh, trong đó: doanh nghiệp là 1.850, hộ kinh doanh là 2.093. Chỉ còn Cục Thuế tỉnh Bắc Kạn chưa lập được danh sách người nộp thuế sẽ triển khai giai đoạn 1, với lý do còn có khó khăn trong việc thuyết phục người nộp thuế chuyển đổi hình thức HĐĐT, do đây không phải là quy định bắt buộc.

Trong số 62 cục thuế đã đăng ký triển khai giai đoạn 1 thì đã có 25 cục thuế chính thức phát sinh tiếp nhận đăng ký sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền. Trong số 3.943 cơ sở kinh doanh đã đưa vào kế hoạch triển khai giai đoạn 1 đã có 805 cơ sở kinh doanh đã chính thức đăng ký và được chấp nhận đăng ký sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền trên hệ thống của cơ quan thuế. Tổng số HĐĐT đang sử dụng của 3.943 cơ sở kinh doanh là 85.387.372 HĐĐT, trong đó có 544 HĐĐT là từ máy tính tiền đã được gửi đến hệ thống của cơ quan thuế. 805 cơ sở kinh doanh đã đăng ký sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền nhưng vẫn đồng thời sử dụng các hình thức HĐĐT khác, nên việc xuất HĐĐT từ máy tính tiền còn chưa nhiều.

Phát biểu tại hội nghị, đại diện các bộ, ngành đánh giá cao công tác chuyển đổi số mà ngành Tài chính, ngành Thuế triển khai trong thời gian qua, trong đó có HĐĐT và tới đây là HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền. Với nhiệm vụ được giao, các bộ, ngành sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế triển khai có hiệu quả nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ giao.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc cho rằng, trước đây thất thu thuế đã được đánh giá từng giai đoạn và đã đáp ứng được kết quả về chống thất thu thuế và yêu cầu nhiệm vụ về thuế đối với tổ chức cá nhân. Tuy nhiên, việc bàn giải pháp về HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền còn vô cùng gian nan, rất chia sẻ và hiểu rằng việc bàn làm sao có tính khả thi, bởi đây là xu thế thế giới chứ không chỉ riêng Việt Nam.

Để triển khai thành công HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, cần chia làm 3 nhóm giải pháp. Nhóm thứ nhất, là nhóm phát sinh hàng ngày thực hiện làm luôn; nhóm thứ hai, nhóm yên tâm rồi thì cho vào dữ liệu hệ thống và nhóm 3 thì cần xác minh và đặt ra lộ trình thực hiện, qua đó sẽ hình thành kho dữ liệu, tiến tới quản lý được và chống tối đa thất thu thuế.

Với chức năng nhiệm vụ được giao, Bộ Công an sẽ phối hợp chặt chẽ với các Bộ Tài chính xây dựng lộ trình tuyên truyền, tập trung đấu tranh phòng ngừa xử lý trường hợp vi phạm trong thất thu thuế đối với danh mục thuế đặc biệt là yêu cầu mà Thủ tướng Chính phủ đã phân công.

Lợi ích của hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Tổng cục Thuế cho biết, hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền có các lợi ích như: khắc phục tình trạng không thể xuất HĐĐT ngay cho khách hàng kể cả ngoài giờ hay đêm khuya, do hóa đơn in ra từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế chính là HĐĐT có mã của cơ quan thuế theo quy định. Đồng thời, người nộp thuế chủ động hơn trong việc điều chỉnh sai sót do HĐĐT khởi tại từ máy tính tiền được gửi vào cuối ngày không phải gửi từng hóa đơn như loại hóa đơn có mã thông thường.

Tại một địa điểm bán hàng có thể thiết lập nhiều máy tính tiền theo quy định để xuất HĐĐT cho khách hàng một cách nhanh chóng, thuận lợi, phục vụ tốt hơn cho yêu cầu của khách hàng cần hóa đơn để tham gia dự thưởng (nếu người nộp thuế sử dụng HĐĐT có mã thông thường thì việc xuất hóa đơn sẽ không được nhanh chóng – luôn có độ trễ sang ngày hôm sau – và thông tin trên hóa đơn theo định dạng chỉ chấp nhận mã số thuế – không có trường thông tin về căn cước công dân/số điện thoại, nếu sử dụng HĐĐT không mã thì thì không được tham gia dự thưởng).

Để triển khai thành công HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, Tổng cục Thuế đã xây dựng, công bố thành phần dữ liệu HĐĐT có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế, phương thức truyền, nhận với cơ quan thuế theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP và hướng dẫn người nộp thuế kết nối, chuyển dữ liệu HĐĐT đến cơ quan thuế.

Đồng thời, tổng cục chỉ đạo cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ đối tượng thực tế trên địa bàn chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng đề án triển khai kết nối thông tin từ máy tính tiền để quản lý doanh thu bán lẻ của các hộ, cá nhân kinh doanh để báo cáo Tổng cục Thuế trình Bộ Tài chính phê duyệt sau khi thống nhất với UBND các tỉnh, thành phố để triển khai thực hiện…

Văn Tuấn (TBTCO)